එලියා කසාන් නම් වු සිනමාකරුවා 1909 සැප්තැම්බර් 07 වන දින මෙලොව එළිය දුටුවේය. ඔහුගේ උපත තුර්කියේ කොන්ස්තන්තිනෝපල් නගරය තුළ සිදුවිය. වර්තමානයේ කොන්ස්තන්තිනෝපලය ‘ඉස්තාන්බුල්‘ලෙස හැඳින්වේ. එලියා කසාන් උපත ලැබු පසු ඔහුට හිමි වු නාමය වන්නේ Elina Kazantzoglou ය එලියා කසාන් නම් සිනමාකරුවාගේ දෙමාපියන් තුර්කියේ ජිවත්වුණු ග‍්‍රිකයන් විය. ඔහුගේ පියාගේ නාමය ජෝර්ජ් වන අතර මව ඇතීනාKazantzoglou නම් විය. මවගේ පවුලේ පාර්ශ්වයේ පිරිස කපු විකුණනු ලබන පවුලක් විය. එම කපු එංගලන්තයෙන් ගෙන්වනු ලබයි. ගෙන්වා තොග ලෙස විකිණිම සිදු කරයි. එලියා කසාන්ගේ පියා නියුතු වු වෙළදාම හේතු කොටගෙන ඔවුනට එක්සත් ජනපදයට යාමට සිදුවේ. පියා සදාතනික වෙළෙන්දෙක් ලෙ වැඩ කිරීම නිසා එක්සත් ජනපදයට සංක‍්‍රමණය විය. ඒ වනවිට එලියා කසාන් දරුවා වයස අවුරුදු හතර වෙනි වියෙහි පසු වුයේය.
එලියා කසාන්ගේ සහෝදරයා අව්රම් නම් විය. ඔහු බර්ලින් වලදි උපත ලබා ඇත. එලියා කසාන්ගේ සහෝදරයා වන අව්රම් පසු කාලයේ මනෝ චිකිත්සකයෙක් බවට පත්විය. එලියා කසාන් කුඩා කල ඉතාමත් ලැජ්ජාශිලි දරුවෙක් විය. ඔහු පාසල තුළ තනියම සිටිමට වැඩි කැමැත්තක් දැක්වීය. පාසලේ අනෙක් ශිෂ්‍යයන්ගෙන් මෙන්ම ඔහු බොහෝවිට හුදකලාව කල් ගෙවීය. එලියා කසාන්ගේ ළමා කාලය තුළ තිබු කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයක් ලෙස මෙම ලැජ්ජාශිලි බව දැකිය හැක.
1913 වසරේදී එලියා කසාන්ගේ උප්පත්තියෙන් ලැබු නමෙහි අඟ කොටස වන Kazantzoglou නාමය Kazantzoglouලෙස කෙටි කළේය. එලියා කසාන්ගේ දෙමාපියන් තමන්ගේ දරුවා වන එලියා කසාන් පවුලේ ව්‍යාපාර කරගෙන යනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු විය.
මෙලෙස එලියා කසාන්ගේ මුලික ජිවන තොරතුරු දැක්විය හැක.
එලියා කසාන් නැමැති සිනමාකරුවාගේ අධ්‍යාපනික පසුබිම පිළිබඳ මෙලෙස අවධානය යොමු කළ හැක. එලියා කසාන්ගේ මුලික අධ්‍යාපනය නිව්යොර්ක් නඟරයේ පොදු පාසල තුළින් ලබා ඇත. පසුව නව රොවල්, නිව් යොර්ක් තදාසන්න නගරය තුළ පොදු පාසැල් අධ්‍යාපනය ලැබීය. නව රෝවෙල් උසස් උපාධිය ලබා ගැනීමෙන් අනතුරුව මැසචුසෙට් හී විලියම්ස් විද්‍යාලයට ඇතුළත් විය. ඔහු 1930 උපාධිය ලබා ගත්තේය. 1930 -1932 කාල වකවානුව තුළ එලියා කසාන් යේල් නාට්‍ය විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුළත් වුයේය.
සිය අධ්‍යාපනය සඳහා ඔහුට මුදල් අවශ්‍යය විය. එහි වියදම සොයා ගැනීම සඳහා ඔහු විවිධ රැුකියාවල නිරත වුයේය. වරක් පිඟන් සෝදන්නෙකු ලෙසත්, තවත් වරෙක මත්පැන් හල් සේවකයෙකු ලෙසත් නිරත විය. ඔහු මත්පැන්හල් සේවකයෙකු ලෙස කටයුතු කර නමුත් කිසි දිනක මත්පැන් පානය නොකළ බව ඔහු සඳහන් කර තිබේ.
ලියා කසාන් ගේ ළමා කාලය ඔහුගේ පවුල පිළිබද විස්තර ඇතුළත් කෘතියක් ලෙස autobiographical book දැක්විය හැකිය. ඒ තුළ ඔහුගේ අධ්‍යාපනික පසුබිම පිළිබඳ තොරතුරු අඩංගුය.
මෙවැනි අධ්‍යාපනික පසුබිමක් එලියා කසාන් සිනමාකරුට තිබිය
එලියා කසාන් නම් සිනමාකරුවා සිනමාවට ප‍්‍රවේශය සිදුවුයේ ඔහුගේම ස්වෝත්සහාය තුළිනි. ඔහුට සිනමාව සිය මව්පිය උරුමයෙන් ලැබු දායාදයක් නොවීය. ඔහු සිනමාවට ප‍්‍රවේශ වීම සිදුවුයේ ක‍්‍රමක් ක‍්‍රමයෙනි. සිනමාව ඔහුගේ ස්ව කැමැත්ත උත්සාහය කැපවීම තුළ ලබාගත්තා වු අගනා භගා්‍යයකි. එලියා කසාන් යේල් නාට්‍ය විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුලත්වීමෙන් අනතුරුව ඔහු නිව්යොර්ක් නගරය බලා පිටත්ව ගියේය. එසේ පිටත්ව යනු ලැබුවේ තම සිතෙහි නව බලාපොරොත්තු ද සමඟිනි. එනම් වේදිකා නළුවෙක් වීමේ අභිප‍්‍රායෙනි. මෙසේ පැමිණිමෙන් පසු එලියා කසාන් වේදිකා නළුවෙක් වීම සඳහා අඩිතාලම සපුරා ගැනීමට වෑයම් කළේය. ඊට අවශ්‍ය අවකාශය ලබා ගැනීමට ඔහු ඉතාමත් කැපවීමෙන් යුතුව ක‍්‍රියා කළේය. වේදිකා නළුවෙක් වීමේ පළමු අවස්ථාව ලෙස කුඩා කණ්ඩායම් නළුවෙක් විය. එහිදි සමාජය තුල ඇති ප‍්‍රශ්න හා රඟපෑම තුලින් ගෙනහැර දැක්වීය. දේශපාලනය සම්බන්ධ රංගනයන් ද ඔහු සිදු කළේය. සමුහයක් ලෙසින් වේදිකා නාට්‍යය තුළ සිදුකළ රංගනයන් තුළින්ද ඔහු සිය රංගන කුසලතාවයන් එළි දැක්වීය.
එලියා කසාන් ඔවුන් විසින්ම පිළිගතයුතු අරගලයක් කිරීමෙන් පසු ඔහු ඔහු ඇමෙරිකාවේ ස්වයං ඔහුගේ පළමු ශක්තිමත් හැඟීමක් සොයා ගමන් කළේය. එලියා කසාන් පිළිබඳ ලියවී ඇති ඔහුගේ චරිතාපදානය තුළ, එලියා කසාන් මෙසේ ලියනු ලබයි.
‘‘සමුහයේ මෙතෙක් මට සිදු වු වෘත්තීය හොඳම දේ විය. මම පුදුම මිනිසුන් හමු විය. Strasberg සහ හැරල්ඞ් වසර තිහකට පමණ ඔවුන් දෙදෙනාම ආකර්ශනීයයි බය නැති නායකයා ලෙස සඳහන් කර තිබිය.
එලියා කසාන් 1947 Actors Studio ද ආරම්භ කළේය. ජනප‍්‍රියත්වයක් ලබා නැති වැඩමුළුRobert Lewis සහ Chery Crawford සමඟ ඉතාමත් ඉක්මණින් ජනප‍්‍රිය විය මෙහි කසාන් පැහැදිලි හා ආකර්ෂණිය තරුවක් විය. ඒ බව වඩාත් හොඳින් කැපී පෙනිණි.
එලියා කසාන් method නම් රංගන ක‍්‍රමය භාවිතා කළේය. method රංගන ක‍්‍රමය යනු තම පෞද්ගලික අත්දැකීමක් මතකයට නගා ගනිමින් රංගනය සිදු කරනු ලැබේ. මෙම සමුහයේ රඟහල 1941 විසුරුවා හරිනු ලබයි. මෙහිදී කසාන්ගේ ජීවිතයේ තීරණාත්මක කේන්ද්‍රීය වෙනසක් සිදුවෙනු ලබයි. එනම් සිය වෘත්තීය ජිවිතය ලෙස ඔහු අධ්‍යක්‍ෂණ භුමිකාව තෝරා ගනු ලැබේ. මෙය ඔහුගේ ජිවිතයේ එක්තරා හැරයුම් ලක්ෂයක් විය.
ඔහුගේ මුල්ම අධ්‍යක්‍ෂණ ව්‍යාපෘතිය 1942 වසරේ සිදු කරනු ලැබුවේය. එයThe Skin of our Teeth නම් විය. ඔහුගේ පළමු චිත‍්‍රපට අධ්යක්ෂණය A Tree Grows නම් විය.
මෙම චිත‍්‍රපටය සිදු කරනුයේ 1945 දී රචිත බෘක්ලීන් වැඬේ නවකථාව ඇසුරෙනි. මේ වන විට එලියා කසාන් චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්‍ක්ෂකවරයෙක් ලෙස සාර්ථකත්වයට පත් විය.
මෙම චිත‍්‍රපටය සිදු කරනුයේ 1945 දී රචිත බෘක්ලීන් වැඬේ නවකථාව ඇසුරෙනි. මේ වන විට එලියා කසාන් චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්‍ක්ෂකවරයෙක් ලෙස සාර්ථකත්වයට පත් විය.
1947 දී සිදුකළ Gentleman’s Agreement නම් චිත‍්‍රපටය සමාජ ප‍්‍රශ්න පිළිබඳව සාකච්ඡුා කළ චිත‍්‍රපටයකි. එය යුදෙව් විරෝධය පිළිබඳ චෝදනා පත්තරයකි. කසාන් 1949 දී Pinky interracial නමින් විවාහය පිළිබඳ නාට්‍යක් සිදු කළේය.
කසාන්ගේ වෘත්තීය ජිවිතය සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ ඇමෙරිකානු ක‍්‍රියාකාරකම් කමිටුව, අන්තර් ක‍්‍රියා මගින් බාධා ඇතිවිය. එවකට කොමියුනිස්ට්වාදය ගැනීමට ඇමරිකාවේ ’’සබඳතා පර්යේෂන ෆෙඩරල් කමිටුවක්’’ විය. එය HUAC බලපෑම යටතේ කසාන් කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ක‍්‍රියාත්මක කරන්නට යුහුසුළු විය. නමුත් එයට බාධා ඇතිවිය. 1930 සමුහ රඟහල තුළ කොමියුනිස්ට් දේශපාලනය නියුතු වු කසාන්ගේ මිත‍්‍රයන් අටදෙනෙක් පිළිබඳ ඔහු තොරතුරු අනාවරණය කළේය. මේ නිසා සිය මිතුරන් කසාන් සමඟ අමනාප වන්නට ද විය. තමා කොමියුනිස්ට දේශපාලනයේ නියුතු වු බව කසාන් පිළිගෙන ඇත. එය ඇමරිකාව තුල තහනම් විය. මෙවැනි දේශපාලනය හා සම්බන්ධ විශේෂ සංසිද්ධින් ද කසාන්ගේ ජිවිතය තුළ විය.
එලියා කසාන් අධ්‍යක්‍ෂකවරයෙක් ලෙස සිය සිනමා භුමිකාව තුළ සිනමා කෘති රැසක් අධ්යක්ෂණය කරනු ලැබීය. ඔහු සිනමා කෘති පිළිබඳ මෙසේ අවධානය යොමු කළ හැක.
A Streetcar චිත‍්‍රපටය සිදු කිරිමට කසාන් කැලිෆෝනියාවට පිටත්ව ගියේය. මෙම චිත‍්‍රපටය හොලිවුඞ් චිත‍්‍රපටයකි. A Streetcar සහ A Streetcar මෙහි ප‍්‍රධාන චරිත රඟපෑහ.Virile Stanley Kowalski සහ Viven Legn යන අයද මෙහි රඟපෑමෙහි නිරත විය.
කසාන් 1947 Gentieman’s Agreement සමාජ ප‍්‍රශ්න ගැන සාකච්ඡුා වන චිත‍්‍රපටයක් විය. එය යුදෙව් විරෝධය පිළිබඳ චෝදනා පත‍්‍රයකි.
එලියා කසාන් 1951 දී A Streetcar Named Desire චිත‍්‍රපටයක් අධ්යක්ෂණය කළේය. මෙම චිත‍්‍රපටය තුළ ද මාලන් බ්රැුන්ඩෝ ස්ටැන්ලි නම් චරිතය මෙහි රඟපානු ලබයි. කිම් හන්ටර් මෙහි රඟපෑමෙන් එක් වී සිටින්නේ ස්ටැන්ලිගේ බිරිඳ වන ස්ටෙලා ලෙසය.
1952 Viva Zapta චිත‍්‍රපටය මෙක්සියානු විප්ලවාදී කතාවක් පදනම් කරගත් විත‍්‍රපටයකි. එහි ප‍්‍රධාන නළුවා වුයේ මාලන් බ්රැුන්ඩෝය.
1954 දී On the Water front නමින් චිත‍්‍රපටයක් කළේය. එහි ප‍්‍රධාන නළුවා වුයේ මාලන් බ්රැන්ඩෝය. විරූපි මුහුණක් ඇති නැව්වල වැඩ කරන පෙර බොක්සිං ක‍්‍රීඩකයෙක් ලෙස කටයුතු කල පුද්ගලයෙක් පිළිබඳ ද මෙමඟින් කියවේ. එහි නිව් පර්සි ඔහුගේ නිල කරපටි අස්ල්වැසි වෘත්තීය සමිති නඩයක් පවත්වාගෙන යනු ලබයි. ජොනි, ටෙරී. ලිපේ කොබ් මෙහි වු චරිත විය. මියගිය සොහොයුරියක් පිළිබඳ සාක්ෂි් සෙවීමක් ද මේ තුළ විය.
1955 කාසාන් නැගෙනහිර ජෙම්ස් පීඨාධිපති නමින් චිත‍්‍රපටයක් කළේය. එම චිත‍්‍රපටයJoen Steinbeack නවකතාව ඇසුරෙන් සිදු කරන ලදී.
කසාන් වේදිකාව සම්බන්ධ කටයුතු ද අත් නොහලේය. එහිදී කසාන් ප‍්‍රධාන නාට්‍ය රචකයන් සමඟ අඛණ්ඩව කටයුතු කිරිම සිදුවිය.
Tennessee Williams
Whose Cat on a Hot Tin Roof
Sweet Bird of youth
එලියා කසාන්ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ විවෘත විය.
කසාන් 1955 දී East of Eden නම් චිත‍්‍රපටයක් කළේය.Joen Steinbeck ගේ වීර කාව්‍ය නවකාතාව මත පදනම් වෙමින් මෙම චිත‍්‍රපටය සිදු කර ඇත. පාලි භාෂාවෙන් ලිය වී ඇත්තකි. යාකොබ්, රිවඞ්,Avalos දි ජෝ වෑන් අය මෙහි රංගනයෙන් නියුතු වේ. එලියා කසාන් පහත චිත‍්‍රපට අධ්යක්ෂණය කළේය.
1945 Tree Grows in Brcoklyn
1947 The Arrangement
1949 Pinky
1952 Viva Zapata
1956 Baby Doll
1957 Face in the Crowd
1960 Wild River
1961 Splendor in the Grass
1963 America America
එලියා කසාන් නම් සිනමාකරුවා ඔහු තුල තිබු දක්ෂ හැකියාවන් නිසාම බොහෝ සම්මාන හිමිකර ගෙන ඇත. මේ නිසාම ඔහු කිර්තිමත් සිනමාකරුවෙක් ලෙස ඇගයීමට පාත‍්‍ර වී ඇත.
හොඳම අධ්යක්ෂණය යන සම්මානය සඳහා ඔස්කාර් සම්මාන උළෙළෙදී සම්මාන ලබා ගැනීම් ද ඒ සඳහා නිර්දේශ වීමද සිදු වී ඇත.
හොඳම අධ්යක්ෂණය යන සම්මානය සඳහා ඔස්කාර් සම්මාන උළෙළෙදී සම්මාන ලබා ගැනීම් ද ඒ සඳහා නිර්දේශ වීමද සිදු වී ඇත.
1948 ඔස්කාර් සම්මාන උත්සවයේදී කසාන්Gentleman’s Agreement ( 1947) චිත‍්‍රපටය සඳහා හොඳම අධ්‍යක්‍ෂක සම්මානය දිනාගෙන ඇත.
1952 ඔස්කාර් සම්මාන උළෙලේදී හොඳම අධ්‍යක්‍ෂක සම්මානය සඳහා A streetcar Named Desire චිත‍්‍රපටය නිර්දේශ වී ඇත.
1955 දී ඔස්කාර් සම්මාන උළෙලේදී දබ එයැ අ්එැරරෙදබඑ :1954* චිත‍්‍රපටය සඳහා හොඳම අධ්‍යක්‍ෂක සම්මානය හිමි වී තිබේ.
1956 දී ඔස්කාර් සම්මාන උළෙලේදී එලියා කසාන්ගේ on the waterfront (1954) චිත‍්‍රපටය හොඳම අධ්යක්ෂණය සඳහා නිර්දේශ වී ඇත.
1964 දී ඔස්කාර් සම්මාන උළෙළෙදී හොඳම තිර රචනය කතාව සහ Screenplay – Written Directly for Screen සම්මානය සඳහා එලියා කසාන්ගේ America America (1963) චිත‍්‍රපටය නිර්දේශ වී ඇත.
1964 දී ඔස්කාර් සම්මාන උළෙලේදී හොඳම රූපය සම්මානය සඳහා කසාන්ගේ America America (1963) චිත‍්‍රපටය නිර්දේශ වී ඇත.
Golden Globes, USA සම්මාන උළෙලේදී හොඳම එලියා කසාන් සම්මාන රැුසක් හිමිකර ගත්තේය.
1948 Golden Globes සම්මාන උළෙලේදී Best Motion, Picture අධ්‍යක්ෂනය සඳහා එලියා කසාන්ගේ Gentleman’s Agreement ( 1947.) චිත‍්‍රපටය සඳහා සම්මාන හිමිවිය.
1955 Golden Globes උළේලේදී හොඳම අධ්යක්ෂණය සඳහා කසාන් සම්මානයක් හිමිකර ගනු ලැබුවේ. on the water Front (1954) සඳහා ය.
1957 මෙම සම්මාන උළෙලේ දීBest Motion Picture අධ්යක්ෂණය සඳහා සම්මානයක් දිනා ගත්තේය. ඒ ඔහුගේ Baby Doll ( 1956) චිත‍්‍රපටය සඳහාය.
1964 දී එලියා කසාන් Golden Globes උළෙලේදී Best Motion Picture අධ්යක්ෂණය සඳහා සම්මානයක් ලබා ගත්තේය. ඒ කසාන් මෙම සම්මානය ලබා ගත්තේ ඔහුගේ America America (1956) චිත‍්‍රපටය වෙනුවෙන්ය.
1953 Special Prize of the Senate of Berlin සම්මානය එලියා කසාන්ගේ Man’ on a Tightrope චිත‍්‍රපටය වෙනුවෙන් ලබා ගත්තේය.
එලියා කසාන්ගේ 1963 Wild River චිත‍්‍රපටය 1960 Golden Berlin Bear බර්ලින් සම්මාන උත්සවයේදී සම්මානය සඳහා නිර්දේශ වී ඇත.
1956 බර්ලින් ජාත්‍යන්තර සම්මාන උළෙලෙදී එලියා කසාන් ්‍යදබදර්රහ ඨදකාැබ ඊැරකසබ ඊැ්ර සම්මානය දිනා ගැනීමට සමත් විය.
එලියා කසාන් මෙවැනි සම්මාන රැුසක් දිනාගෙන සිය සිනමා කෞෂල්‍ය මැනවින් විදහා දැක්වු සිනමාකරුවෙකි. ඔහු තුළ වු මේ සුවිශේෂි වු දක්ෂතාවන් හේතුකොට ගෙන ඉතාලිය වැනිසිය, ලෝරල් වැනි රටවල් සහ වෙනත් රටවල් නගර වලින් සම්මාන හිමිවිය. විදේශ රටවලින් එවැනි සම්මාන හිමිවීමට තරම් ඔහු සිනමා හැකියාවන්ගෙන් පරිපුර්ණ වු සිනමාකරුවෙකි.
වැනිසිය තුළ පැවති සම්මාන උළෙලෙදී එලියා කසාන් සම්මාන ලබාගෙන ඇත.
1965 Sant Jordi Awards සම්මාන අවස්ථාවේදිSant Jordi හොඳම විදේශීය චිත‍්‍රපටය නම් සම්මානය America America (1963) චිත‍්‍රපටය වෙනුවෙන් එලියා කසාන් ලබා ගත්තේය.
එලියා කසාන් නම් වු සිනමාකරුවා තුළ පැවති සිනමා ශඛ්‍යතාවයන් හේතු කොටගෙන ඔහු බොහෝ ඇගයීම් සම්මානයන්ද සඳහා පාත‍්‍ර වී ඇත. මෙවැනි සිනමා ජයග‍්‍රහණයන් හිමිකර ගැනීමට ඔහු තුළ වු දක්ෂතාවය සේම කැපවීමද හේතු පුර්ණ විය. සිනමා ලෝකය තුළ සිටින සිනමාකරුවන් අතරින් එලියා කසාන් ද සුවිශේෂි සිනමාකරුවෙක් වේ. එසේම එලියා කසාන් කීර්තිමත් සිනමා කෞෂල්‍යයෙන් පරිපුර්ණ වු සිනමාකරුවෙක් ලෙසද හැඳින්විය හැක.
No comments:
Post a Comment